Дыплом Матуся Столава «Беларускага політэхнічнага інстытута» аб прысваенні яму кваліфікацыі «Інжынер па цеплаэнергетыцы». Быў выдадзены Дзяржаўнай экзаменацыйнай камісіяй 23 чэрвеня 1951 года.

Месцазнаходжанне: Мінск, Беларусь
Дата: 23 чэрвеня 1951 г
Крыніца : IHMEC: ахвяраваў Матус Столаў
Нумар доступу: 2007.38.22
Біяграфія донара:

Матус Столаў нарадзіўся 7 чэрвеня 1928 г. у Мінску ў сям'і Абрахама Столава (нар. 1890) і Фані Корнгальд (нар. 1894). І Абрахам, і Фаня былі са шматдзетных сем'яў з розных мястэчак. Абрахам быў фармацэўтам, а Фаня выкладала нямецкую мову ва ўніверсітэце. Сям'я жыла ў Мінску разам са старэйшым братам Матуся, Барысам, які вучыўся ў Мінскім медінстытуце. У нядзелю 22 чэрвеня 1941 года немцы ўварваліся ў Мінск. Падчас нашэсця сямейны дом быў спалены, і сям'я страціла ўсю сваю маёмасць. 26 чэрвеня Матус і яго брат Барыс, якому на той момант было 20 гадоў, паспрабавалі ўцячы на ўсход. Матус вырашыў застацца з маці. Да 27 чэрвеня немцы захапілі ўвесь Мінск. Матуса з маці перасялілі ў Мінскае гета, дзе яны жылі ў іншай сям'і, у якой была і Эстэр. У лістападзе 1941 года, пачуўшы чуткі аб нацысцкай «акцыі», Матус, яго маці і Эстэр уцяклі з гета з дапамогай Лены Печанежскай («Вялікая Лена»), жанчыны, якая выйшла замуж за яўрэя і ўдзельнічала ў падпольнай барацьбе супраць немцаў. Нацысты знішчылі больш за 15 тысяч яўрэяў, у тым ліку і бацькоў Эстэр. 7 лістапада пасля расправы Матус з маці і Эстэр вярнуліся ў гета. У ліпені 1942 года нацысты знішчылі ў Мінскім гета больш за 20 тысяч яўрэяў. У лістападзе 1943 года Вялікая Лена выдала Матусю і Фані фальшывыя дакументы, якія дазволілі ім уцячы з гета і пайсці ў партызаны. Вялікая Лена пазней дапамагла Эстэр выратавацца. У студзені 1943 г. Матус з маці былі адпраўлены партызанамі ў Казань. У Казані яны даведаліся, што Барыс стаў урачом Савецкай Арміі і прапаў без вестак у снежні 1942 г. У кастрычніку 1944 г. Фаню запрасілі вярнуцца ў вызвалены Мінск настаўніцай. У Мінску Матус і Фаня зноў сустрэлі Эстэр. Матус паступіў ва ўніверсітэт на машынабудаўнічы факультэт. Нягледзячы на тое, што ён быў лепшым у сваім класе, Матусу і пяці іншым яўрэйскім студэнтам не дазволілі скончыць універсітэт. У рэшце рэшт ён змог абскардзіць гэтае рашэнне і ў 1951 годзе стаў інжынерам. 29 жніўня 1953 года ён ажаніўся з Вікторыяй, з якой пазнаёміўся яшчэ да вайны. У іх нарадзілася дачка Ірына. Маці Матуся вярнулася на пасаду настаўніка, але была звольненая, калі КДБ даведаўся пра яе ліставанне з сястрой у Ізраілі. Антысеміцкая палітыка СССР моцна паўплывала на працу, школу і агульныя ўмовы жыцця сям'і. У 1980 годзе Матус, яго жонка і дачка падалі дакументы на выезд з краіны. У адплату Матус страціў працу. Яны былі «адказнікамі» на працягу 2 гадоў і ў рэшце рэшт атрымалі дазвол на выезд і пераехалі ў Чыкага 8 красавіка 1982 г., на другі дзень Кучак.

Згарнуць Разгарнуць
Перайсці да зместу